Xaxiq, ook bekend als Salcë Kosi, is het Albanese equivalent van de Griekse tzatziki. Deze veelzijdige yoghurtdip is een fundamenteel onderdeel van de Albanese keuken, genoten met verschillende gerechten of als verfrissende begeleiding bij brood. Ons recept biedt twee versies: een sterkere variant perfect voor vleesgerechten, en een frisse variant met toevoeging van wortels. Welke je ook kiest, Xaxiq is gemakkelijk te maken en barst van de levendige smaken.
Salcë kosi maken
Wat is Salcë kosi, zo horen wij u bijna denken. Welnu salcë kosi wordt ook xaxiq genoemd en dan wordt het onmiddellijk een stuk duidelijker. Xaxiq is de Albanese versie van de Griekse tzatziki.
Overigens wordt de term ‘xaxiq’ in Albanië zelf nauwelijks gebruikt, maar wordt vaak gebruikt om toeristen duidelijk te maken dat ze in een restaurant een Albanese variant van de Griekse tzatziki voorgeschoteld krijgen. In Albanië staat deze (dip)saus officieel bekend als salcë kosi, waarbij kos ‘yoghurt’ betekent.
Het verschil tussen Tzatziki en Xaxiq
Het grootste verschil met tzatziki is dat in de traditionele Albanese variant niet of nauwelijks dille of peterselie wordt toegevoegd. In enkele familierecepten komen deze kruiden echter wel voor.
Laten we in dit artikel voor het gemak maar de term ‘xaxiq’ aanhouden.
Van Tzatziki naar Xaxiq: de Albanese manier.
Xaxiq is in de Albanese keuken één van meest gebruikte bijgerechten. In ieder gezin wordt het gemaakt en het wordt in diverse variaties bij elke maaltijd geserveerd.
Heerlijk om te dippen met stukje brood. Brood wordt in Albanië eigenlijk altijd bij iedere maaltijd geserveerd en in combinatie met de xaxiq voegt dit wat frisheid toe aan die maaltijden. Ook is het een lekkere saus bij geroosterd vlees en het is ideaal voor bij de barbecue.
De twee meest gebruikte varianten van xaxiq
In Albanië bestaan twee verschillende recepten voor xaxiq: de sterkere en de frissere. Elke variant heeft een eigen doel.
De sterkere variant:
Deze variant wordt vooral geserveerd bij vleesgerechten of gefrituurde aardappelen. De combinatie van de beroemde Albanese qofte en de potente versie van de xaxiq wordt alom geprezen.
De frisse variant:
De frissere variant is extra verkoelend door het gebruik van wortel in het recept. Tevens wordt er dan minder of zelfs helemaal geen knoflook toegevoegd. Deze variant wordt weer vaker gebruikt voor op brood, in combinatie met verse tomaat.
Beide versies van de xaxiq zijn supereenvoudig en snel zelf te maken.
Het Recept
"Xaxiq" (Tzatziki) Albanese style
Xaxiq, ook bekend als Salcë Kosi, is een veelzijdige Albanese yoghurtdip. Dit recept biedt twee varianten: een sterkere variant perfect voor vleesgerechten, en een frisse variant met wortels.
Keuken: Albanees
Gang: Bijgerecht
Trefwoorden: Xaxiq, Tzatziki, Albanees eten, Albanees Recept, Albanese Keuken
De Sterkere Variant
- Voorbereidingstijd 30 Minutes
- Wachttijd 30 Minutes
- Totale tijd 60 Minuten
- Porties 3/4 People
- Calorieën 300 kcal
Ingrediënten voor de sterke variant
- Een halve komkommer
- 200 gram Griekse yoghurt/of kwark
- Drie of vier teentjes knoflook (naar smaak)
- Het sap van een halve citroen
- Aljeta zeezout
- Peper naar smaak
- 4 Eetlepels Aljeta Extra vierge olijfolie
- Optioneel: Verse Dille
Bereiding:
- Rasp de komkommer en besprenkel met zout.
- Laat de komkommer voor 10/15 min rusten in een zeef zodat het vocht uit de komkommer trekt.
- Pel in de tussentijd de knoflook en rasp deze door de olijfolie.
- (Als je dille wil gebruiken, snij deze fijn en voeg ook toe aan de olijfolie)
- Giet het water van de komkommer af.
- Pak een schaal of bord doe hier 200 gram Griekse yoghurt of kwark in.
- Mix de yoghurt met de komkommer en de olijfolie en knoflook.
- Knijp het sap van een halve citroen uit en meng met de yoghurt.
Opmerking
"Xaxiq" (Tzatziki) Albanese style
De Frisse Variant
Ingrediënten voor de frisse variant
- Een halve komkommer
- Één kleine wortel
- 200 gram Griekse yoghurt/of kwark
- één of geen teentjes knoflook (naar smaak)
- Het sap van een halve citroen
- Aljeta zeezout
- Peper naar smaak
- 4 Eetlepels Aljeta Extra vierge olijfolie
- Optioneel: Verse Dille
Bereiding:
- Zie bovenstaande recept, Onderstaand de aanvullende stappen.
- Rasp de wortel
- Voeg de geraspte wortel toe en meng met de yoghurt
2 reacties
Wat een interessant en leerzaam artikel. Ik wist dat xaxiq de Albanese versie van de Griekse tzatziki was, maar dat er twee varianten zijn was voor mij ook nieuw.
Ook grappig is dat xaxiq in Albanië slechts voor buitenlandse gasten wordt gebruikt, terwijl men zelf van ‘salcë kosi’ met de betekenis van ‘yoghurtsaus’ spreekt.
Beste Fred,
Bedankt voor je leuke reactie. Hopelijk smaken de recepten bij jou thuis in de keuken net zo goed als in de Albanese keukens.